Ik wil niet zomaar een studie kiezen.
Ik wil iets dat echt bij mij past!
Ik wil zijn als de rode vogel.

Zwermen over de beurs

Vorig weekend was ik als studiekeuzecoach op de Studiekeuze Beurs in het westen van het land. Graag deel ik met jullie wat ik op de beurs zag gebeuren. Niet alleen op deze beurs, maar ook op de beurzen die daaraan vooraf gegaan zijn. Ik ben daar om als expert gesprekken van 15 minuten te houden met jongeren. Op vrijdag komen de jongeren in grote getale onder begeleiding van de decaan en mentoren naar de beurs. Zij zijn hier om zich te oriënteren op een studie of opleiding. Ze lopen twee uur op de beursvloer rond en sommigen komen aan oriënteren toe. Veel scholieren weten niet hoe ze dit oriënteren aan moeten pakken. Ze zijn blij als de bus weer terug gaat naar school.

Met het eigen nest
Op zaterdag komt de jongere vaak met ouders, broers en/of zussen. Leuk, zul je denken. Lekker inspiratie opdoen. Luisteren naar leuke verhalen van de standhouders. Enthousiaste presentaties horen over hoe leuk de opleiding is. Tot zover lijkt alles positief. Op de beurs tonen ouders zich enthousiast over de opleiding. Zij zeggen tegen hun kind: ‘moet je doen! Leuk, daar zit een goede toekomst in. Kies nu toch! Ik zou mezelf zo inschrijven!!’ Dit zijn slechts enkele van de uitspraken die ik hoor op de beursvloer. Maar ik zie ook dat de jongere terugdeinst. De ouder wordt door de standhouder aangesproken en niet hij. Hij houdt zich schuil achter de ouder. Het gesprek gaat letterlijk en figuurlijk over hem heen. Nu weet hij het helemaal niet meer! De opleidingen en studies lijken allemaal leuk. ‘Maar zijn deze ook passend voor mij?’ vraagt hij zich af.

Zelf kiezen

In het gunstigste geval heeft de jongere naar de inhoud van de opleiding gekeken. Hij drukt dit uit in: ’het lijkt me leuk, het lijkt me interessant’. Beide uitspraken zijn onvoldoende basis om hierop te besluiten om een studie te kiezen, te volgen en deze ook af te kunnen ronden.

In het kiezen van een studie en het maken van een studiekeuze zit een groot verschil.
Een voorbeeld om aan te tonen dat een studie kiezen heel makkelijk is: De scholier doet zijn ogen dicht en maakt een keuze en wijst op de lijst van honderden opleidingen er één ad random aan; dat is één manier. De tweede manier is dat jongere kijkt naar waar hij wil studeren. Dan kiest hij bijvoorbeeld voor een leuke studentenstad of de stad waarin hij opgegroeid is. Een veel voorkomende keuze is dat de jongere zijn ouders in de voetsporen volgt: een logische stap binnen een gezin. 

Kijk eerst naar jezelf!

Maar zijn deze voorgenoemde manieren van een keuze maken voor de jongere ook de beste keuze? Kort samengevat: als de jongere niet met de oriëntatie op zichzelf bezig is geweest, dan gaat dit altijd fout op enig moment in zijn leven. Dat durf ik als expert vanuit mijn praktijkervaring te zeggen. Onvoldoende zelfonderzoek naar eigen kernkwaliteiten en het niet weten hoe je antwoord zoekt op de vragen: ‘wie ben ik wat wil ik en wat kan ik’, levert dan een mismatch op. 

Wat is dan het verschil met studiekeuze? Studiekeuze is een proces waarbij de jongere eerst zichzelf leert kennen en daarna onderzoek verricht zodat hij zeker weet of het beroep en de studie bij hem passen.

Twijfelaars

Slaat bij de jongere en zijn ouders de twijfel toe over de volgende stap? Dan is dit het moment voor het inzetten van een coachgesprek. In 15 minuten staat de jongere met zijn keuzevraag centraal. De vraag van de jongere die ik, als expert, voorgelegd krijg, gaat in 90% over: ‘welke studie past bij mij!?Ik wil niet de hele dag achter een computer zitten hoor!’ 

Hoe verloopt het

Voor de start van een coachgesprek vult de jongere een oriëntatie-kaartje met vijf vragen in. 

De eerste vraag gaat over het noemen van 5 kerneigenschappen die je het best typeren. Zoals, creatief, sportief, sociaal, helpend, doelgericht. De vraag wordt gesteld om de scholier en mij als coach inzicht te geven in wie je bent. Veel scholieren beantwoorden deze vraag niet of komen niet  verder dan twee eigenschappen. ‘Te moeilijk’ licht de jongere dan toe. Hiermee geeft de jongere aan geen idee te hebben wat zijn kerneigenschappen zijn. 

‘Daar zit nu precies het probleem’ zeg ik als studiekeuze coach. ‘Het gaat er niet over om te oriënteren op opleidingen en studies maar juist de oriëntatie op jezelf’.
In deze 15 minuten gesprekken geef ik als coach hulp door het geven van een tip, uitleg hoe het keuzeproces eruit ziet en de positie van de jongere daarin. De trechter met de vier fasen geeft een helder beeld over dit proces.

Proces
Een eye-opener voor bijna alle deelnemers aan mijn coachtafel is het inzicht dat studiekeuze een proces is. Dat de oriëntatie op jezelf de basis vormt en dat de jongere eigen onderzoek verricht in de volgende stappen. Ouders vatten het vaak samen met ‘Hoe beter mijn kind zichzelf kent, des te makkelijker wordt de

 keuze dus!’ Maar ook hoor ik de opluchting in hun stem als ze aangeven: “Mijn kind hoeft dan niet naar alle opleidingen en brancheverenigingen te gaan kijken om te vertellen wat hij allemaal niet wil. Dat scheelt een boel tijd en energie voor ons allemaal’ 

Ben de rode vogel!

Het oriënteren op jezelf is lastig om in je eentje te doen. Voor inzicht op jezelf heb je feedback en reflectie nodig. In mijn boek houd ik ook dit pleidooi dat studiekeuze meer is dan een studie kiezen. Iedere studiekeuze is een uniek proces. Ik nodig iedere jongere uit zichzelf te herkennen in de rode vogel op de kaft van mijn boek: autonoom, uniek en zichtbaar. 

https://gertieboleij.nl